Zrozumieć zasobnik ciepłej wody użytkowej
Sposób na niezawodne ciepło i wydajność
Jako centralny element instalacji grzewczej zasobnik zapewnia stale ciepło do ogrzewania oraz ciepłą wodę do kuchni oraz łazienki. Dowiedz się więcej na temat jego zasady działania oraz dostępnych rodzajów.
Czym w ogóle jest zasobnik ciepłej wody?
Zasobnik ciepłej wody to urządzenie do magazynowania wody pitnej lub wody grzewczej. Ogrzewanie przy wykorzystaniu zbiornika wody ciepłej pozwala czasowo oddzielić wytwarzanie i zużywanie ciepła; zasobnik zachowuje je bowiem na później. W zależności od rodzaju urządzenia zwiększa to wydajność ogrzewania lub pozwala zapewnić wystarczającą ilość ciepłej wody do kąpieli w wannie i pod prysznicem.
Poniżej zaprezentujemy, jakie zasobniki sprawdzą się w przypadku konkretnych zastosowań.
Zasobnik wody pitnej
W wielu przypadkach do zapewnienia stałych dostaw ciepłej wody wystarczy, aby w zasobniku znajdowała się tylko woda pitna do prysznica i wanny.
Najprostszy zasobnik wody pitnej zawiera wymiennik ciepła, za sprawą którego źródło ciepła, takie jak na przykład kocioł gazowy czy olejowy, załadowuje zasobnik. W zależności od zapotrzebowania na ciepłą wodę może tutaj wystarczyć wiszący na ścianie niewielki zasobnik o pojemności poniżej 100 litrów. Jeżeli jednak zapotrzebowanie na przygotowanie ciepłej wody użytkowej jest spore, warto rozważyć większy, stojący zasobnik.
Aby uniknąć zagrożenia legionellozą, zasobnik wody ciepłej na wodę pitną powinien być systematycznie podgrzewany do 60°C. Jeżeli dojdzie do tego instalacja solarna do przygotowania ciepłej wody użytkowej, to zasobnik wody pitnej uzyskuje drugi wymiennik ciepła do instalacji solarnej.
Taki zasobnik solarny ma objętość pomiędzy 200 i 400 litrów i jest wtedy zawsze zasobnikiem stojącym. Dobry zasobnik solarny powinien zawsze wyróżniać się za sprawą odpowiedniej powłoki. Kwestię powłoki i zasobników powłokowych za chwilę omówimy nieco bardziej szczegółowo.
Zasobnik wody grzewczej / zbiornik buforowy
Nowoczesna instalacja grzewcza jest zwykle wyposażona w zasobnik buforowy. Są to specjalnie zbiorniki na wodę grzewczą.
Zasobnik buforowy tworzy złącze, do którego różne źródła ciepła, takie jak instalacja solarna, pompa ciepła czy też kocioł gazowy, wtłaczają ciepłą wodę grzewczą pod kątem późniejszego zapotrzebowania. Z tego powodu nie jest potrzebny wymiennik ciepła.
Z nieco większym nakładem pracy wiąże się korzystanie z zasobników buforowych do instalacji solarnych, których zadaniem jest wsparcie instalacji grzewczej. Potrzebują one bowiem z kolei solarnego wymiennika ciepła.
Zasobnik buforowy gwarantuje najwyższy poziom elastyczności. Gromadzi wodę grzewczą, lecz może również zapewniać ciepłą wodę pitną. Stacja świeżej wody gwarantuje przy tym najwyższą wydajność i higienę. To właśnie ona niczym nagrzewnica przelotowa nagrzewa wodę pitną.
Zasobnik zespolony/warstwowy
Zasobnik zespolony łączy z kolei magazynowanie wody pitnej i grzewczej. Choć instalacja grzewcza mogłaby mieć zamiast tego dwa osobne zasobniki, powodowałoby to jednak większe zapotrzebowanie na przestrzeń i straty ciepła.
Zasobniki zespolone dostępne są w dwóch wariantach.
- W przypadku pierwszego z nich, nazywanego również zasobnikiem higienicznym, zbiornik wody pitnej znajduje się wewnątrz okalającego zbiornika wody grzewczej.
- Drugi to z kolei zbiornik buforowy lub warstwowy z wbudowaną stację świeżej wody. Za sprawą ogrzewania wody podczas przepływu bakterie legionella nie maja w tym przypadku żadnych szans.
Dlaczego ma to aż tak duże znaczenie?
W przypadku ogrzewania solarnego ważne jest, aby gorąca woda do prysznica i wanny była obecna tylko w górnym obszarze. W środkowym i dolnym obszarze w dobrym zasobniku warstwowym występują wystarczająco niskie temperatury, aby instalacja grzewcza mogła wykorzystywać ekologiczną energię słoneczną. Gdyby zasobnik został bowiem całkowicie ogrzany, w przypadku słonecznej pogody nie byłoby już „miejsca” na ciepło z instalacji solarnej.
Poza tym nowoczesny gazowy lub olejowy kocioł kondensacyjny potrzebuje do uzyskania wysokiego stopnia sprawności niskiej temperatury powrotu. Właśnie dlatego temperatura wody w dolnym obszarze zasobnika ciepłej wody ogrzewania olejowego lub gazowego nie może być zbyt wysoka.
Pompa ciepła traci bowiem wydajność wraz z każdym stopniem Celsjusza, o jaki musi zostać ogrzana woda. Idealnym rozwiązaniem jest zatem (nie tylko w przypadku zasobnika wody ciepłej z pompą ciepła) temperatura w środkowej części zasobnika w zakresie od 40 do 45°C. W zupełności wystarcza to do ogrzewania podłogowego. Tylko w górnej części zasobnika znajduje się wówczas gorąca woda o temperaturze 50 do 55°C, którą można wykorzystać do kąpieli w wannie lub pod prysznicem.
Magazynowanie ciepła jest w przeciwieństwie do magazynowania prądu bardzo łatwe, a przez to również tanie. Szczególnie istotny jest zasobnik w przypadku instalacji solarnej: słońce nie świeci bowiem zawsze. Dzięki urządzeniu z energii słonecznej korzystać można także nocami oraz w pochmurnie dni.
- Instalacja grzewcza nie wymaga w tym celu niczego więcej niż dobrze izolowanego zbiornika oraz wody.
- Jeżeli dostępna jest duża ilość ciepła, to woda w zasobniku ogrzewa się. Dzieje się tak np. w przypadku ogrzewania za pomocą instalacji solarnej w słoneczne dni.
- Na marginesie: latem instalacja solarna może bez problemu nagrzać zasobnik buforowy do 90°C. W takim przypadku wszystkie inne systemy grzewcze mogą nie pracować nawet przez kilka dni bądź tygodni.
- W przypadku instalacji solarnej rozgrzane medium przepływa przez wymiennik ciepła w zasobniku solarnym i przekazuje dzięki temu energię cieplną do wody w zasobniku. Nocami oraz w pochmurne dni podgrzana woda jest dostępna do wykorzystania w domu.
Zasobnik ciepłej wody w nowym budownictwie
W nowym budownictwie dostępnych jest wiele opcji zasobników ciepłej wody. Można tam zainstalować bardzo duże urządzenie o objętości kilku tysięcy litrów. Dzięki temu ogrzewanie słoneczne może na przykład zapewnić ponad trzy czwarte ciepła do ogrzewania i wody ciepłej.
Pompa cieplna z dużym ogrzewaniem podłogowym gwarantuje już sama w sobie sporą pojemność magazynową, przez co wystarczy tutaj zasobnik wody pitnej.
Zasobnik ciepłej wody użytkowej w zmodernizowanych budynkach
Podczas modernizacji instalacji grzewczej duże znaczenie ma zapotrzebowanie zasobnika na miejsce. Na smukły zasobnik warstwowy lub zespolony zwykle bez problemu znajdzie się jednak miejsce w kotłowni. Nowoczesne urządzenia mają takie wymiary, że instalatorzy są w stanie przetransportować je nawet po wąskich schodach do piwnicy.
W przypadku modernizacji nie trzeba zatem rezygnować z wydajnego ogrzewania z nowoczesnym zasobnikiem wody ciepłej lub grzewczej.
Koszty zasobnika ciepłej wody użytkowej w znacznym stopniu zależą od rodzaju zasobnika. Prosty zasobnik buforowy bez wymiennika ciepła stanowi mniejszy wydatek niż solarny zasobnik warstwowy ze stacją świeżej wody.
We wszystkich przypadkach trzeba jednak pamiętać, że wzrost wydajności za sprawą dobrego zasobnika warstwowego umożliwia oszczędność energii. Jeśli uwzględnimy przy tym państwowe dotacje, okaże się, że inwestycja ulega szybkiej amortyzacji.
Często zadawane pytania dotyczące zasobnika ciepłej wody użytkowej
Terminy woda ciepła i pitna są zazwyczaj używane zamiennie. Jest to woda wypływająca z kurka bądź słuchawki prysznicowej. To higieniczna, czysta ciecz, którą bez obaw można wykorzystywać do mycia zębów, gotowania i picia.
Określenie „woda użytkowa” jest stosowane w różny sposób. Niektórzy tworzą rozróżnienie pomiędzy higieniczną wodą ciepłą/wodą do picia oraz wodą użytkową, która może posłużyć na przykład do spłukiwania toalety. W większości domów do tego celu wykorzystuje się jednak zwykłą wodę pitną. Z tego powodu terminu „woda użytkowa” można zatem w pewnym zakresie używać jako synonimu słowa „woda ciepła” i „woda pitna”.
Bardzo wyraźne jest jednak rozgraniczenie pomiędzy wodą ciepłą, pitną i użytkową z jednej, a wodą grzewczą z drugiej strony. Woda grzewcza znajduje się w rurach grzewczych. Zostaje przygotowana specjalnie pod kątem ogrzewania i nie nadaje się do spożywania ani mycia. Z tego samego powodu do instalacji grzewczych nie wolno wlewać zwykłej wody pitnej.
Rozmiar zasobnika wody ciepłej w dużym stopniu zależy od instalacji grzewczej. W przypadku zasobnika wody pitnej należy liczyć co najmniej 40 litrów na osobę. Jeżeli podłączono jednak instalację solarną, na osobę należy przyjąć dwa razy większą ilość. Zasobniki buforowe ogrzewania lub zasobniki zespolone zaczynają się od pojemności 500 l i mogą wraz z instalacją solarną osiągnąć objętość od 1000 do 200 litrów.
Zasobniki ogrzewania zawierają ubogą w tlen wodę grzewczą, dzięki czemu nie ulegają rdzewieniu. Mogą służyć przez 40 lat. Aby zasobniki wody pitnej mogły spełniać swoje zadanie przez 20 i więcej lat, ważne jest, aby regularnie zlecać ich przegląd przez eksperta, który w razie potrzeby przeprowadzi odkamienienie oraz wymieni ochronę przeciwkorozyjną (anodę magnezową).
Jeżeli dostępny zasobnik buforowy ma jeszcze wolne przyłącza, można dodatkowo zamontować stację świeżej wody do uzdatniania wody pitnej. Jeśli nie jest to możliwe, warto zdecydować się na nowy zasobnik zespolony, w formie zasobnika buforowego o optymalnej powłoce wraz ze stacją świeżej wody lub też w formie zasobnika higienicznego.
Nasza rekomendacja - Zasobnik warstwowy BSP
50 lat doświadczenia włożone w rozwój i projektowanie.